Lathalain: Konsumo ng prutas, gulay at lamang-ugat bumaba

Ni Divorah V. Aguila

Maraming Pilipino ang hindi kumakain ng tamang dami ng gulay, prutas at lamang-ugat.

Ito ay ayon sa isinagawang survey ng Food and Nutrition Research Institute ng Department of Science and Technology (FNRI-DOST) noong 2008, kung saan napag-alaman na hindi masyadong kumakain ng prutas at gulay ang mga Pilipino. Nakita din sa survey na bumababa ang dami ng prutas at gulay na kinakain ng mga Pilipino simula pa noong 1970s.

Kaya naman ipinapayo at itinataguyod ng mga dalubhasa sa nutrisyon at kalusugan ang pagkain ng maraming gulay, prutas at lamang-ugat upang mapunuan ang mga kakulangan sa micronutrients. Ang lamang-ugat ay dapat ding kainin dahil nakadaragdag ang mga ito ng enerhiya o lakas sa ating katawan at fiber para sa regular na pagdumi.

Ano ba ang kahalagahan ng regular na pagkain ng gulay? Ang mga green leafy at yellow vegetables o berde, dilaw at madahong gulay ay mayaman sa beta-carotene na nagiging bitamina A sa katawan. Ang sariwa at katamtamang luto ng mga berdeng madahong gulay ay pinanggagalingan ng vitamin C, iron, calcium, dietary fiber, folic acid, vitamin E at ilang phytochemicals na napatunayang tumutulong laban sa kanser at ibang sakit.

Yun namang ‘‘di madahong gulay” tulad ng okra, sayote, upo, at ampalaya ay nakadaragdag ng dietary fiber, iron at B-complex vitamins.

Ang pagkain ng gulay ay nakatutulong sa pag-iwas sa vitamin A deficiency disorders o VADD, na isa sa mga laganap na uri ng malnutrisyon sa Pilipinas. Dahil sa VADD, bumababa ang resistensya laban sa impeksyon na nagbubunga ng madalas at malalang pagkakasakit. Bumabagal din ang paglaki ng mga bata.

Ang unang palatandaan ng VADD ay ang nightblindness o kahirapang makakita sa gabi. At kung matindi ang kakulangan sa bitamina A, maaaring magkaroon ng lesion o sugat sa mata na tawag ay xerophthalmia na posibleng tumuloy sa pagkabulag. Pero huwag kayong mag-alala, ang mga ito ay maaaring maiwasan.

Katulad ng gulay, mahalaga ang prutas sa ating diet dahil mayaman ang mga ito sa vitamin C, lalo na ang bayabas, mangga at papaya. Nakatutulong ang vitamin C upang maiwasan ang scurvy o pagdurugo o pamamaga ng mga gilagid at upang tumibay ang ating resistensiya laban sa impeksyon.

Nagtataglay naman ng beta-carotene ang madilaw na prutas. Mayaman sa bitamina at mineral ang saging, melon, at pinya. Meron ding dietary fiber ang mga prutas upang makatulong sa regular na pagdumi.

Kadalasan, ang lamang-ugat ay hindi kasama sa diet ng mga Pilipino, maliban sa mga lugar na ito talaga ang karaniwang kinakain o ang staple food. Ang pagkain ng lamang-ugat gaya ng patatas, gabi at kamote ay nakapag-dudulot ng enerhiya sa katawan. Nagdudulot din ito ng dietary fiber at vitamins. Ang dilaw na kamote ay nakapagbibigay ng beta-carotene habang ang patatas naman ay mapagkukunan ng vitamin C. Dapat na kumain ng lamang-ugat kahit mga tatlong beses sa isang linggo.

Kaya isama natin sa ating listahan ng bibilhin ang mga ito. Tandaan, ang pagkain ng iba’t ibang uri ng pagkain araw-araw, kabilang ang prutas, gulay at lamang-ugat ang pinakamahalagang gabay para sa ating kalusugan.

Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa pagkain at nutrisyon, lumiham o tumawag kay Dr. Mario V. Capanzana, Director, Food and Nutrition Research Institute-DOST, Bicutan, Taguig, Metro Manila, Tel. No. 837 2934 or 837 2071 loc. 2287, email: mvc@fnri.dost.gov.ph, website: http://www.fnri.dost.gov.ph. (FNRI-DOST S & T Media Service/PIA-Caraga)